Henryk Minkiewicz

---

Życiorys

Henryk Minkiewicz był postacią wyjątkową, urodził się jako syn Kazimierza, urzędnika skarbowego, oraz Karoliny z Michałowskich. Miał również brata, Romualda. Swoją edukację rozpoczął w gimnazjum w Mariampolu, a od 1898 roku rozpoczął studia w zakresie nauk przyrodniczych w Petersburgu. W trakcie tego okresu nawiązał współpracę z Polską Partią Socjalistyczną.

W 1902 roku, decydując się na nowy kierunek, porzucił uniwersytet w Petersburgu i przeniósł się do Krakowa. Tam przez rok studiował medycynę na Uniwersytecie Jagiellońskim, a następnie zajął się malarstwem w Szkole Sztuk Pięknych, które również nie ukończył. W 1904 roku ostatecznie zrezygnował z dalszej nauki i poświęcił się życiu politycznemu, stając się aktywnym członkiem Centralnego Komitetu Robotniczego PPS oraz bliskim współpracownikiem Józefa Piłsudskiego.

Minkiewicz był zaangażowany w działania Organizacji Bojowej PPS, PPS-FR, Związku Walki Czynnej oraz Związku Strzeleckiego. W 1909 roku, wspólnie z Kazimierzem Pużakiem, zrealizował wyrok śmierci na prowokatorze policyjnym, Edmundzie Tarantowiczu. W 1912 roku doszło do konfliktu z Piłsudskim, jednakże jego kariera polityczna wciąż się rozwijała. Po wybuchu I wojny światowej, wstąpił do Legionów Polskich, gdzie awansował na porucznika, a następnie obejmował dowództwo 1 kompanii 3 pułku piechoty kapitana Józefa Hallera.

W czasie swojej służby w Legionach osiągnął stopień podpułkownika i dowodził 3 pułkiem piechoty. Niestety, 6 lipca 1916 roku, będąc w bitwie pod Kostiuchnówką, odniósł rany i został wzięty do rosyjskiej niewoli, z której udało mu się uciec po roku.

W lipcu 1917 roku przystąpił do Polskiej Siły Zbrojnej. 13 sierpnia tego samego roku generał piechoty Hans Hartwig von Beseler mianował go pułkownikiem. Jako dowódca I Brygady Piechoty oraz komendant Garnizonu Warszawa zorganizował działania rozbrajania oddziałów niemieckich w listopadzie 1918 roku. 29 listopada otrzymał nominację na zastępcę dowódcy Okręgu Wojskowego “Przemyśl” i 9 lutego 1919 roku objął dowództwo Okręgu, kierując również grupami operacyjnymi w rejonie Chyrów–Przemyśl–Mościska.

W okresie 1918–1920 Minkiewicz brał udział w walkach na froncie wschodnim, najpierw przeciwko Ukraińcom, a następnie na czele 2 Dywizji Piechoty Legionów w zmaganiach z Armią Czerwoną. Z dniem 1 kwietnia 1920 roku, wśród byłych żołnierzy Legionów Polskich, został zatwierdzony w stopniu generała podporucznika. Wziął także udział w bitwie warszawskiej, pełniąc funkcję zastępcy Wojskowego Gubernatora Warszawy oraz dowódcy 1 Armii, generała Franciszka Latinika.

8 lipca 1921 roku objął dowództwo 4 Dywizji Piechoty we Włocławku. 1 maja 1922 roku został mianowany zastępcą dowódcy Okręgu Korpusu Nr V w Krakowie, gdzie weryfikowano go w stopniu generała brygady z 33. lokatą w korpusie generałów. Kiedy 30 sierpnia 1923 roku został mianowany zastępcą dowódcy Okręgu Korpusu Nr I w Warszawie, wkrótce, 1 września 1924 roku, został zwolniony z tego stanowiska i przesunięty do dyspozycji ministra spraw wewnętrznych jako dowódca Korpusu Ochrony Pogranicza.

1 grudnia 1924 roku, z dniem 15 sierpnia tego roku, został awansowany na generała dywizji. 16 lutego 1925 roku prezydent RP Stanisław Wojciechowski powierzył mu dowództwo KOP. Minkiewicz sprawował je do 8 maja 1929 roku, kiedy to został usunięty z uwagi na decyzję Józefa Piłsudskiego, mimo osiągnięć w dowodzeniu.

Po przejściu w stan spoczynku 30 września 1934 roku, po wybuchu II wojny światowej i sowieckiej inwazji na Polskę, Henryk Minkiewicz został aresztowany przez NKWD. Choć był w zaawansowanym wieku i miał status oficera w stanie spoczynku, trafił do obozu w Kozielsku, gdzie stał się najwyższym rangą jeńcem. Cieszył się szacunkiem innych oficerów, spełniając rolę arbitra oraz doradcy. Zorganizował komunikację pośród jeńców i dążył do rozwiązania sporów w obozie, co zostało odnotowane przez Tadeusza Felsztyna, ocalałego z obozu.

Pomiędzy innymi generałami, Minkiewicz, Mieczysław Smorawiński oraz Bronisław Bohaterewicz, zostali ewakuowani z obozu 7 kwietnia 1940 roku. Wydaje się, że jego egzekucja mogła nastąpić 9 kwietnia, co jest potwierdzone przez ostatni wpis Adama Solskiego, który znajdował się w tym samym miejscu. Ciała Minkiewicza nigdy nie zidentyfikowano wśród pochowanych na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu.

W życiu osobistym, Henryk Minkiewicz był żonaty z Marią Markowską, poetką i tłumaczką tekstu Międzynarodówki. Mimo że ich związek był bezdzietny, pozostawili po sobie ważne dziedzictwo. Pośmiertnie, na mocy postanowienia nr 112-48-07 prezydenta Lecha Kaczyńskiego z 5 października 2007, Henryk Minkiewicz-Odrowąż został awansowany do stopnia generała broni, co ogłoszono 9 listopada 2007 roku w Warszawie podczas uroczystości \”Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów\”.

Ordery i odznaczenia

Henryk Minkiewicz był nie tylko wybitnym żołnierzem, ale również laureatem licznych odznaczeń wojskowych, które przyznano mu za wyjątkowe zasługi. Jego osiągnięcia zostały uhonorowane różnymi medalami i krzyżami, które świadczą o jego odwadze oraz oddaniu w służbie narodowej.

Do najważniejszych wyróżnień należą:

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 3960, przyznany w 1921 roku,
• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, otrzymany 10 listopada 1927 roku,
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 9 listopada 1926 roku,
• Krzyż Niepodległości, nadany 24 października 1931 roku,
• Krzyż Walecznych, który otrzymał aż czterokrotnie,
• Złoty Krzyż Zasługi, przyznany 10 czerwca 1939 roku.

Upamiętnienie

Henryk Minkiewicz, wybitny generał, został upamiętniony na wiele sposobów, co świadczy o jego znaczeniu w historii Polski.

• Od 20 stycznia 1992 roku, Podlaski Oddział Straży Granicznej w Białymstoku nosi zaszczytne imię: „Generała dywizji Henryka Minkiewicza”,
• 15 sierpnia 2014 roku, w dniu 94. rocznicy bitwy warszawskiej, na Cmentarzu Poległych w Bitwie Warszawskiej w Ossowie odsłonięto tablicę poświęconą ośmiu dowódcom polskich oddziałów, którzy wzięli udział w walkach i stali się ofiarami zbrodni katyńskiej.
• Na tablicy upamiętniony został również gen. dyw. Henryk Minkiewicz, obok innych wybitnych dowódców, takich jak gen. dyw. Stanisław Haller, gen. dyw. Leonard Skierski, gen. bryg. Bronisław Bohaterewicz, gen. bryg. Kazimierz Łukoski, gen. bryg. Mieczysław Smorawiński, płk dypl. Stefan Kossecki oraz ppłk Wilhelm Kasprzykiewicz.

---

Oceń: Henryk Minkiewicz

---