Zygmunt Ignacy Rylski, znany również pod pseudonimami Grzegorz oraz Hańcza, urodził się 16 kwietnia 1898 roku w Suwałkach. Był to ważny człowiek w historii polskiego wojska, który doszedł do rangi podpułkownika piechoty.
Rylski herbu Ostoja, zmarł 5 marca 1945 roku w Gęsi, pozostawiając po sobie ślad w pamięci wielu osób. Jego życie i służba w Wojsko Polskim są nieodłączną częścią historii naszego kraju.
Życiorys
Zygmunt Rylski, syn Adama i Stanisławy z Ślaskich, rozpoczął swoją edukację w gimnazjum w Suwałkach, które z czasem przekształciło się w Gimnazjum Państwowe im. Karola Brzostowskiego. W trakcie I wojny światowej, wraz z rodziną, przeniósł się do Rosji. Początkową przystań znalazł w Wilnie, następnie osiedlił się w Smoleńsku, gdzie ukończył szkołę średnią.
Już w grudniu 1916 roku rozpoczął służbę w armii rosyjskiej, działając w 286 pułku piechoty. Kontynuował edukację wojskową, ucząc się w szkole podoficerskiej przy 218 pułku piechoty. Jesienią 1917 roku dołączył do I Korpusu Polskiego w Rosji, gdzie zasłynął jako dowódca w licznych potyczkach z bolszewikami. Po rozwiązaniu korpusu w 1918 roku, wracając do kraju, został na krótko internowany przez Niemców, jednak w lipcu tego samego roku powrócił na wolność.
Po przybyciu do stolicy, Zygmunt zapisał się na studia na SGGW. W tym czasie w Warszawie angażował się w aktywności ruchu niepodległościowego, a później wstąpił do Wojska Polskiego, obejmując różne stanowiska instruktorskie i dowódcze. Podczas wojny polsko-bolszewickiej, wyróżnił się odwagą w obronie Modlina oraz w wielu bitwach na froncie wschodnim.
Późniejsze lata przyniosły mu szereg nominacji i awansów w różnych jednostkach wojskowych, działając między innymi w 13 pułku piechoty oraz Batalionie Podchorążych Rezerwy Piechoty. Jaku oficer sztabowy kontynuował naukę na kursach unifikacyjnych, co przyczyniło się do jego dalszych sukcesów wojskowych.
W marcu 1939 roku mianowany został dowódcą batalionu 43 pułku Strzelców, z którym walczył w kampanii wrześniowej 1939 roku. Po pewnym czasie, w październiku 1939 roku, zaczął działać w konspiracji pod pseudonimami Zygmunt Ścibor oraz Ignacy Nicet. W ciągu okupacji angażował się w pracę konspiracyjną, zwiększając swoje zaangażowanie w struktury Armii Krajowej.
Aresztowany przez Gestapo w lutym 1944 roku, trafił do więzienia śledczego w Alei Szucha w Warszawie, skąd przeniesiono go na Pawiak. W maju 1944 roku został deportowany do obozu koncentracyjnego Stutthof, gdzie działał w podziemnej organizacji aż do śmierci z powodu tyfusu w marcu 1945 roku.
Pochowany został we wspólnym grobie we wsi Gęś, a jego symboliczny grób znajduje się na cmentarzu Bródnowskim. Zygmunt Rylski pozostawił po sobie żonę Janinę z Maliszewskich i czworo dzieci, w tym Leszka, Zbigniewa, Marię-Krystynę oraz Jerzego. Jego pamięć jest uczczona pomnikami na kościele i cmentarzu, podkreślając jego zasługi dla kraju.
Awanse służbowe
W życiu zawodowym Zygmunta Rylskiego nastąpiły istotne awanse, które wpłynęły na jego karierę wojskową.
- porucznik – 3 maja 1922, z weryfikacją i starszeństwem datowanym na 1 czerwca 1919 oraz 1600 lokatą w korpusie oficerów piechoty,
- kapitan – 12 kwietnia 1927, ze starszeństwem obowiązującym od 1 stycznia 1927 oraz 118 lokatą w korpusie oficerów piechoty,
- major – 19 marca 1939,
- podpułkownik – w 1943 roku.
Ordery i odznaczenia
Zygmunt Rylski, znany ze swoich odważnych działań, został uhonorowany wieloma prestiżowymi odznaczeniami, które odzwierciedlają jego niezłomną postawę oraz zasługi w walce o wolność.
- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari,
- Krzyż Walecznych – przyznany trzykrotnie za działania w czasie wojen 1918–1921 oraz po raz czwarty za kampanię 1939 (po raz pierwszy otrzymał go w 1921),
- Złoty Krzyż Zasługi,
- Medal Niepodległości,
- Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami,
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
- Krzyż Kampanii Wrześniowej – przyznany pośmiertnie,
- Krzyż Armii Krajowej – również nadany pośmiertnie,
- Krzyż Wojenny (Francja).
Przypisy
- a b https://web.archive.org/web/20160304134743/http://ahm.1944.pl/Zbigniew_Rylski Archiwum Historii Mówionej – Zbigniew Rylski
- Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 13 z 09.12.1932 r.
- Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 3 z 26.03.1931 r.
- Rocznik Oficerski 1932 s. 63, 435.
- W Rocznikach oficerskich 1923, 1924, 1928 i 1932 figuruje jako Zygmunt Jerzy Rylski.
- Ludwik Głowacki, Obrona Warszawy ... s. 338.
- Piotr Bieliński, "43 pułk strzelców Legionu Bajończyków" s. 38-57.
- Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2142 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 1, s. 75)
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Wacław Jagas | Kazimierz Bartnik | Jerzy Staniszewski | Lucjan Małachowski | Teodor Leon Zaniewski | Władysław Dąbrowski (1891–1927) | Zdzisław Maszewski | Ryszard Parafianowicz | Jerzy Dąbrowski (podpułkownik) | Telesfor Mickiewicz | Zygmunt Szafranowski | Marian Sobolewski (generał) | Bogusław Kunc | Stefan Żochowski | Jerzy Gruszka | Edmund Kessler | Stanisław Bieńkowski (oficer) | Leon Pachucki | Wacław Jacyna | Henryk MinkiewiczOceń: Zygmunt Rylski