Zygmunt Szafranowski

---

Życiorys

Urodził się jako syn Konstantego oraz Marii z Grockich. Po rozpoczęciu I wojny światowej, zasilając szeregi Legionów Polskich, wstąpił do 4 kompanii III batalionu 1 pułku piechoty, który był częścią I Brygady. Od 2 grudnia 1915 roku pełnił obowiązki chorążego. Później awansował na podporucznika, a także wziął udział w bitwie pod Konarami, gdzie tymczasowo dowodził plutonem 3 kompanii. Niestety, podczas walk został dwukrotnie ranny. Po kryzysie przysięgowym, jego los rzucił go do obozu internowania w Szczypiornie, a po ujawnieniu jego rangi oficerskiej, był więziony przez Niemców w obozach w Havelbergu, Rastadt i Werl.

W listopadzie 1918, po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, wstąpił do Wojska Polskiego. Po weryfikacji, uzyskał stopień kapitana i objął dowództwo II batalionu w 8 pułku piechoty Legionów. Brał udział w gorzkich zmaganiach podczas wojny polsko-ukraińskiej oraz polsko-bolszewickiej. Od stycznia do marca 1920 roku walczył o wyzwolenie Łatgali. Dodatkowo, pomiędzy 16 sierpnia a 2 października 1920 roku pełnił rolę dowódcy 8 pułku piechoty Legionów. Jego męstwo i zasługi zostały nagrodzone Orderem Virtuti Militari.

Awansował do stopnia majora z datą 1 czerwca 1919, a od 1923 do 26 kwietnia 1928 roku pełnił stanowisko zastępcy dowódcy 73 pułku piechoty w Katowicach. Z dniem 1 stycznia 1928 roku, uzyskując stopień podpułkownika, znalazł się na lokacie 47 w korpusie oficerów piechoty. 26 kwietnia 1928 roku przeniesiono go do 10 pułku piechoty w Łowiczu, gdzie objął stanowisko zastępcy dowódcy. Później znalazł się na tym samym stanowisku w 25 pułku piechoty w Piotrkowie. W listopadzie 1933 roku trafił do Powiatowej Komendy Uzupełnień w Poznaniu, gdzie miał odbyć praktykę w służbie uzupełnień. Następnie, w czerwcu 1934 roku, został przeniesiony do Powiatowej Komendy Uzupełnień w Kałuszu jako komendant, a w sierpniu 1935 roku do Białegostoku, również jako komendant. W 1938 roku jednostka, której przewodniczył, przemianowana została na Komendę Rejonu Uzupełnień Białystok, a jego funkcja przyjęła nazwę komendent rejonu uzupełnień.

W obliczu wybuchu II wojny światowej, Szafranowski był najstarszym oficerem w Białymstoku. W związku z brakiem zorganizowanej obrony miasta, zdecydował się na jej stworzenie, wspierany przez kapitana Tadeusza Kosińskiego. Formował żołnierzy z pododdziałów marszowych i zapasowych, organizując obronę Białegostoku w trakcie kampanii wrześniowej. Dowództwo miało siedzibę w pałacu Chaima Nowika przy ulicy Lipowej 35.

Po agresji ZSRR na Polskę 17 września 1939 roku, został internowany na terenach litewskich, a następnie aresztowany przez Sowietów i osadzony w obozie w Kozielsku. 2 lipca 1940 roku trafił do obozu jenieckiego NKWD w Griazowcu, gdzie przetrzymywano polskich jeńców. Po zawarciu układu Sikorski-Majski 30 lipca 1941 roku wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR. Dowodząc 16 pułkiem piechoty (później 16 Lwowskim batalionem strzelców) w 6 Lwowskiej Dywizji Piechoty, brał udział w ewakuacji Armii Polskiej, pokonując szlaki w kierunku Iraku i Iranu.

Po wojnie pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii, gdzie zmarł 1 maja 1973 roku w Londynie.

Ordery i odznaczenia

Zygmunt Szafranowski, wielki patriota i zasłużony działacz, otrzymał liczne odznaczenia, które podkreślają jego poświęcenie oraz osiągnięcia. Poniżej przedstawiono listę zasług, które przyniosły mu szacunek i uznanie.

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 1188,
• Krzyż Niepodległości (24 października 1931),
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1938),
• Krzyż Walecznych (odznaczony czterokrotnie),
• Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1928),
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
• Srebrny Medal za Długoletnią Służbę,
• Brązowy Medal za Długoletnią Służbę,
• Odznaka za Rany i Kontuzje,
• Odznaka „Za wierną służbę”,
• Państwowa Odznaka Sportowa,
• Order Pogromcy Niedźwiedzia III klasy (1925, Łotwa),
• Medal 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej (1928, Łotwa).

Upamiętnienie

W ramach upamiętnienia ważnych wydarzeń historycznych, ustanowiony został Pomnik Obrońców Białegostoku 1939 r. Pomnik ten znajduje się na osiedlu Wysoki Stoczek.

Więcej informacji na temat pomnika można znaleźć pod tym linkiem: Pomnik Obrońców Białegostoku 1939 r..

---

Oceń: Zygmunt Szafranowski

---