Rudolf Dzipanow

---

Życiorys

Rudolf Dzipanow był synem Jana, który miał serbskie korzenie, oraz Natalii z rodziny Bydelskich. W okresie przed wybuchem II wojny światowej uzyskał wykształcenie w gimnazjum w Suwałkach. We wrześniu 1939 roku zdobył tytuł wicemistrza Polski juniorów w łyżwiarstwie szybkim. Jako junak Przysposobienia Wojskowego angażował się w działania wojenne. Po wybuchu wojny, w latach 1939-1944, przebywał w Lubelszczyźnie, gdzie musiał ukrywać się przed deportacją do Niemiec. W tym czasie pracował w gospodarstwie rolnym oraz uczestniczył w militarnych operacjach Armii Krajowej oraz Batalionów Chłopskich.

W sierpniu 1944 roku zdecydował się wstąpić do Ludowego Wojska Polskiego, gdzie ukończył dywizyjną szkołę podoficerską w 4 samodzielnym batalionie szkolnym. W grudniu 1944 roku objął stanowisko dowódcy plutonu fizylierów w 1 kompanii 11 Pułku Piechoty. Wraz ze swoją jednostką przeszedł szlak bojowy 4 Dywizji Piechoty, który prowadził od Warszawy przez Wał Pomorski aż do Kołobrzegu. Niestety, podczas bitwy pod Kołobrzegiem, Rudolf doznał rany nogi.

Po rehabilitacji w szpitalu skierowano go do szkoły oficerskiej, którą zakończył w sierpniu 1945 roku, uzyskując awans na podporucznika. W kolejnych latach dowodził drużyną oraz kompanią, a w 1947 roku ukończył kurs dla oficerów sztabu wielkich jednostek w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie. Po tym etapie kariery, Rudolf został dowódcą I batalionu w 36 pułku piechoty w Łowiczu, a następnie oficerem taktyczno-wyszkoleniowym w sztabie 34 pułku piechoty w Łodzi. W 1956 roku zdobył dyplom w Akademii Sztabu Generalnego im. gen. broni Karola Świerczewskiego w Rembertowie.

W okresie 1954-1963 Rudolf Dzipanow pełnił funkcję zastępcy szefa Katedry Taktyki Ogólnej i Sztuki Operacyjnej w Akademii Wojskowo-Politycznej oraz Wojskowej Akademii Politycznej im. Feliksa Dzierżynskiego. Później, między 1963 a 1965 rokiem, był zastępcą szefa Wojskowego Instytutu Historycznego. W marcu 1965 roku objął stanowisko szefa Zarządu III Operacyjnego OTK Sztabu Generalnego WP. Na podstawie uchwały Rady Państwa PRL z 29 września 1966 roku, otrzymał tytuł generała brygady, co zostało mu uroczyście wręczone przez przewodniczącego Rady Państwa PRL, Edwarda Ochaba, 10 października 1966 roku w Belwederze.

Od maja 1967 roku był zastępcą szefa Sztabu Generalnego WP, gdzie pełnił rolę szefa Sztabu Planowania Rozwoju Obronnego Kraju. Po przekształceniu tej komórki w lipcu 1969 roku, został szefem Sekretariatu Komitetu Obrony Kraju, a także zastępcą sekretarza KOK. W wyniku konfliktu z generałem broni Grzegorzem Korczyńskim, został zawieszony w czynnościach służbowych w maju 1970 roku. Po tej decyzji, we wrześniu 1970 roku, przeniesiono go na niższe stanowisko zastępcy dowódcy Warszawskiego Okręgu Wojskowego ds. Obrony Terytorialnej, gdzie pracował do grudnia 1975 roku.

W październiku 1973 roku powierzono mu zadanie zastępcy przewodniczącego delegacji PRL w Polskiej Misji w Międzynarodowej Komisji Kontroli i Nadzoru w Wietnamie. 7 października 1973 roku uzyskał tytuł doktora nauk humanistycznych na Wojskowej Akademii Politycznej, specjalizując się w historii wojen, a jego promotorem był prof. dr hab. Stanisław Herbst. Od grudnia 1975 do marca 1978 kierował Zespołem Naukowym w Sztabie Generalnym WP. W marcu 1978 roku został komendantem Wojskowego Instytutu Historycznego im. Wandy Wasilewskiej.

W listopadzie 1981 roku objął funkcję pełnomocnika Ministra Obrony Narodowej oraz szefa Delegatury MON przy Polskiej Akademii Nauk, gdzie pracował do października 1986 roku. W okresie stanu wojennego w Polsce, od 1981 do 1983 roku, był pełnomocnikiem Komitetu Obrony Kraju, piastując równocześnie funkcję komisarza wojskowego w Polskiej Akademii Nauk. 5 listopada 1986 roku został uroczyście pożegnany przez ministra obrony narodowej, generała armii Floriana Siwickiego, z powodu przejścia w stan spoczynku, co formalnie nastąpiło 9 stycznia 1987 roku w związku z osiągnięciem ustawowej granicy wieku.

W maju 1985 roku przewodniczył polskiej delegacji podczas obrad Rady Gospodarczej i Społecznej ONZ, które odbyły się z okazji 40-lecia zakończenia II wojny światowej. Wygłosił tam przemówienie na forum tej organizacji. W 1987 roku dołączył do prezydium polskiej sekcji ruchu „Emerytowani Generałowie na rzecz Pokoju i Rozbrojenia”. Był również członkiem Rady Naczelnej ZBoWiD i przewodniczącym Komisji Historycznej w Zarządzie Głównym tego stowarzyszenia, a także prezesem Środowiska Kombatantów 4 Pomorskiej Dywizji Piechoty im. Jana Kilińskiego. W latach 1988–1990 był członkiem Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Ponadto, był aktywnym działaczem Stowarzyszenia Przyjaciół Suwalszczyzny w kole warszawskim.

Dzipanow był także autorem pięciu książek oraz przeszło 250 artykułów naukowych i popularnonaukowych. Zmarł 23 kwietnia 2013 roku, a jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu wojskowym na Powązkach (kwatera FIII-5-6).

Odznaczenia

Rudolf Dzipanow został uhonorowany licznymi odznaczeniami, które odzwierciedlają jego poświęcenie oraz wkład w służbę dla kraju. Poniżej przedstawiamy zestawienie jego najważniejszych nagród i odznaczeń:

• Order Sztandaru Pracy II klasy,
• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari,
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski,
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
• Krzyż Walecznych,
• Złoty Krzyż Zasługi,
• Srebrny Krzyż Zasługi,
• Medal 10-lecia Polski Ludowej,
• Medal 30-lecia Polski Ludowej,
• Medal 40-lecia Polski Ludowej,
• Złoty Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”,
• Srebrny Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”,
• Brązowy Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”,
• Złoty Medal Za zasługi dla obronności kraju,
• Srebrny Medal Za zasługi dla obronności kraju,
• Brązowy Medal Za zasługi dla obronności kraju,
• Złota odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (1971 oraz 1977),
• Order Czerwonego Sztandaru (ZSRR),
• Medal W Służbie Pokoju (ONZ),
• medale wietnamskie,
• Tytuł „Zasłużony dla miasta Suwałk” (2001),
• odznaki honorowe za zasługi dla 7 województw,
• inne odznaczenia.

Odznaczenia te podkreślają znaczący dorobek Dzipanowa oraz jego wpływ na życie społeczne i militarne w Polsce.

Życie prywatne

Rudolf Dzipanow spędzał swoje życie w stolicy Polski – Warszawie. Zawarł związek małżeński w 1947 roku, wybierając na żonę Urszulę, którą poznał jako Milewską. Para doczekała się dwójki dzieci, co świadczy o ich rodzinnej więzi.

---

Oceń: Rudolf Dzipanow

---