Wacław Klemens Jacyna, urodzony 11 grudnia 1898 roku w Suwałkach, to wybitna postać w historii Wojska Polskiego. Zmarł on 2 marca 1979 roku w Buenos Aires.
Był pułkownikiem dyplomowanym saperów, co podkreśla jego znaczącą rolę w strukturach wojskowych. Jego kariera wojskowa została doceniona w 1964 roku, kiedy to władze RP na uchodźstwie mianowały go na stopień generała brygady.
W ciągu swojej służby, Wacław Jacyna otrzymał również Order Virtuti Militari, co jest najwyższym odznaczeniem wojskowym w Polsce, przyznawanym za męstwo i odwagę. Jego życie i osiągnięcia stanowią inspirujący przykład poświęcenia dla kraju oraz niezłomności w trudnych czasach.
Życiorys
Wacław Jacyna przyszedł na świat 11 grudnia 1898 roku w Suwałkach, jako potomek Kazimierza i Józefy z rodziny Ślaskich. Swoje edukacyjne zmagania rozpoczął w 1914 roku, kończąc pięć klas w rządowym gimnazjum w Suwałkach, a następnie kontynuował naukę w Wilnie, by ostatecznie uzyskać świadectwo z ośmioklasowego gimnazjum filologicznego w Carycynie, gdzie zdobył złoty medal. Po tym okresie uczęszczał na dwa semestry na Wydziale Elektromechanicznym Petersburskiego Uniwersytetu Politechnicznego Piotra Wielkiego.
W swojej karierze wojskowej, od 1 kwietnia 1917 do 1 lutego 1918, pełnił służbę w Oddziale Budowy Dróg i Mostów Szefostwa Inżynierii rosyjskiej 1 Armii, występując w roli urzędnika wojskowego. Po powrocie do Suwałk w lipcu 1918, 20 marca 1919 rozpoczął służbę w Wojsku Polskim, najpierw jako szeregowiec 4. kompanii Batalionu Telefonicznego Dowództwa Okręgu Generalnego Warszawa. Od 10 lipca 1919 do 28 lutego 1920 uczył się w 16. Szkole Podchorążych w Warszawie.
Na początku marca 1920, Wacław Jacyna, w stopniu podchorążego, został przeniesiony do Baonu Zapasowego Saperów Nr 1 na Marymoncie, gdzie objął stanowisko dowódcy plutonu. W krótkim czasie, bo 20 kwietnia, przydzielono go do Szkoły Podchorążych Saperów jako uczestnika kursu technicznego. Wziął także udział w wojnie polsko-bolszewickiej, a od 7 lipca do 7 października 1920 dowodził odcinkiem fortyfikacyjnym w Grupie Fortyfikacyjnej Nr 4. 20 września 1920 otrzymał nominację na podporucznika saperów, datowaną na dzień 1 lipca 1920.
Po zakończeniu wojny, 7 października 1920, powrócił do Szkoły Podchorążych Saperów, obejmując stanowisko oficera kompanii. Z dniem 12 lutego 1923, prezydent RP zatwierdził go w stopniu podporucznika, nadając mu 40. lokatę w korpusie oficerów inżynierii i saperów. Tego samego dnia awansował go na porucznika ze starszeństwem z 1 grudnia 1921, zajmując 4. lokatę w korpusie oficerów inżynierii i saperów. W kolejnych latach, w 1923 i 1924, slużąc w 1 pułku saperów, pełnił funkcję wykładowcy na Kościuszkowskim Obozie Szkolnym Saperów.
W 1925 roku, 15 września, uczestniczył w trzymiesięcznym kursie w Centralnej Szkole Strzelniczej w Toruniu, a 31 grudnia powrócił do pułku. W 1926 roku był aktywny w wielu wojskowych przedsięwzięciach, odbywając staż w różnych jednostkach. Dnia 2 listopada 1926 rozpoczął naukę w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie, gdzie ukończył kurs w 1928 roku, uzyskując dyplom oficera Sztabu Generalnego. Po ukończeniu nauki, w 1931 roku, został przeniesiony do Oddziału III Sztabu Głównego.
W 1936 roku, jako dowódca 1. kompanii saperów, wziął udział w stażu liniowym, a następnie, 23 października 1936, powrócił do Oddziału III Sztabu Głównego. W czasie II wojny światowej, uczestniczył w kampanii wrześniowej jako członek Wydziału Operacyjnego, a później był oficerem Polskich Sił Zbrojnych. Pełnił kluczowe funkcje, w tym szefa sztabu 5 Wileńskiej Brygady Piechoty.
Po zakończeniu konfliktu oraz demobilizacji pozostał na emigracji. W 1964 roku otrzymał awans do stopnia generała brygady, a 13 sierpnia 1973 roku został mianowany delegatem rządu RP na uchodźstwie na terenie Argentyny, pełniąc tę zaszczytną funkcję przez wiele lat. Wacław Jacyna, 19 stycznia 1919 roku w Przerośli, poślubił Jadwigę z Krassowskich, z którą doczekał się dwóch synów: Zbigniewa Kazimierza (urodzonego 16 czerwca 1923 roku) oraz drugiego, który przyszedł na świat 2 stycznia 1927 roku.
Ordery i odznaczenia
Wśród licznych odznaczeń i orderów, które Wacław Jacyna otrzymał w uznaniu za swoje zasługi i bohaterstwo, wyróżniają się następujące:
- Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari nr 92,
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 8673,
- Krzyż Walecznych nr 59887,
- Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami,
- Medal Wojska,
- Srebrny Krzyż Zasługi – 17 marca 1934 „za zasługi na polu organizacji wojska”,
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 – 1928,
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości – 1928,
- Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino nr 15255,
- Gwiazda za Wojnę 1939−1945 (Wielka Brytania),
- Gwiazda Italii (Wielka Brytania),
- Medal Wojny 1939−1945 (Wielka Brytania),
- Order Wybitnej Służby (Wielka Brytania, 31 grudnia 1944),
- Krzyż Wojskowy (Wielka Brytania),
- Krzyż Wojenny za Męstwo Wojskowe (Włochy).
Warto zaznaczyć, że 12 czerwca 1935 roku Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości odrzucił wniosek o nadanie mu tego odznaczenia „z powodu braku pracy niepodległościowej”.
Przypisy
- Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 19.01.2023 r.]
- a b c d e f g 13 Wileński Batalion Strzelców "Rysiów" - Jacyna Wacław [online], rysie.montecassino.eu [dostęp 27.01.2022 r.]
- Kwatera Główna 5 Wileńskiej Brygady Piechoty - krzyz.montecassino.eu [online], krzyz.montecassino.eu [dostęp 26.01.2022 r.]
- Jacyna, Waclaw Klemens - TracesOfWar.com [online], www.tracesofwar.com [dostęp 23.11.2021 r.]
- Wojskowe Biuro Historyczne [online], wbh.wp.mil.pl [dostęp 17.11.2020 r.]
- Polacy w Argentynie. pbc.uw.edu.pl. [dostęp 27.05.2017 r.]
- Sztab Naczelnego Wodza w kampanii wrześniowej. Oddział III. caw.wp.mil.pl. [dostęp 27.05.2017 r.]
- a b c Lista nazwisk osób odznaczonych Orderem Virtuti Militari. stankiewicze.com. [dostęp 27.05.2017 r.]
- Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski, Generałowie Polski niepodległej, wyd. Editions Spotkania, Warszawa 1991, s. 102.
- M.P. z 1934 r. nr 64, poz. 98.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 19 marca 1934, s. 122.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 26 marca 1931, s. 108.
- Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 423.
- Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 587.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928, s. 365.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 45 z 20 października 1926, s. 369.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 140 z 31 grudnia 1925, s. 760.
- Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 798, 848.
- Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 911, 927.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 15 lutego 1923, s. 106.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 15 lutego 1923, s. 88.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 39 z 13 października 1920, s. 999.
- Łukomski Ł. G., Polak P. B., Suchcitz S. A., Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945, Koszalin 1997, s. 421.
- Lenkiewicz, Sujkowski i Zieliński 1930 ↓, s. 445.
- Kolekcja ↓, 145.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Leon Pachucki | Stanisław Bieńkowski (oficer) | Edmund Kessler | Jerzy Gruszka | Stefan Żochowski | Bogusław Kunc | Marian Sobolewski (generał) | Zygmunt Szafranowski | Zygmunt Rylski | Wacław Jagas | Henryk Minkiewicz | Władysław Wiecierzyński | Aleksander Pajewski | Leon Sulkiewicz | Rudolf Dzipanow | Leon Koc | Michał Milewski | Telesfor Mickiewicz | Jerzy Dąbrowski (podpułkownik) | Ryszard ParafianowiczOceń: Wacław Jacyna