Teodor Leon Zaniewski

---

Życiorys

Teodor Leon Zaniewski przyszedł na świat 10 maja 1897 roku w Suwałkach, w rodzinie Józefa oraz Melanii z Dunin-Borkowskich. W młodości uczęszczał do szkolnictwa gimnazjalnego w Suwałkach, gdzie rozpoczynał swoją działalność na rzecz niepodległości. W 1916 roku, po uzyskaniu matury w polskiej szkole realnej w Moskwie, został powołany do wojska, gdzie skierowano go do Oficerskiej Szkoły Inżynierii w Petersburgu.

W okresie jesieni 1917 roku, podczas burzliwych wydarzeń rewolucyjnych, udał się na ucieczkę z rosyjskiej jednostki, towarzysząc grupie Polaków. Dotarł do I Korpusu Polskiego w Rosji, gdzie został przydzielony do Legionu Oficerskiego. W jego składzie, jako miner, brał udział w zaciętych walkach o Twierdzę Bobrujską.

Na początku 1918 roku powrócił do Polski, gdzie trafił do kompanii zapasowej VI batalionu saperów. Następnie został przeniesiony do organizującego się Suwalskiego pułku piechoty, gdzie zajął się organizowaniem kompanii technicznej. Jako dowódca tej kompanii, w ramach 1 Dywizji Litewsko-Białoruskiej oraz później 41 pułku piechoty, uczestniczył w walkach przeciwko bolszewikom. Szczególnie wyróżnił się podczas ataku na tyły nieprzyjaciela pod Kijowem, gdzie wysadził most kolejowy, co zostało uhonorowane przyznaniem mu Orderu Virtuti Militari.

Po zakończeniu konfliktu wojennego, służył w 3 pułku saperów, z siedzibą w Wilnie. 31 marca 1924 roku, prezydent RP nadał mu stopień kapitana ze starszeństwem z dnia 1 lipca 1923 roku, przydzielając mu 24. lokatę w korpusie oficerów inżynierii i saperów. W 1928 roku pełnił służbę w 3 Okręgowym Szefostwie Saperów w Grodnie, a rok później został szefem saperów 29 Dywizji Piechoty w tym samym mieście.

5 stycznia 1931 roku został powołany na dwuletni Kurs Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. Niestety, nie ukończył go i nie uzyskał dyplomu oficera dyplomowanego. Od 1 listopada 1932 roku, objął stanowisko oficera sztabowego do spraw wyszkolenia w 6 batalionie saperów w Brześciu. W lutym 1935 roku przeszedł do 29 Dywizji Piechoty w Grodnie na stanowisko oficera saperów sztabu.

Na dzień 27 czerwca 1935 roku, prezydent RP awansował go na stopień majora, serwując mu 2. lokatę w korpusie oficerów inżynierii i saperów. W latach 1935–1937 pełnił funkcję szefa Wydziału Ogólnego w Dowództwie Saperów Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie, gdzie pracował nad koncepcją motoryzacji saperów oraz szybki oddziałów mostowych, odpowiedzialnych za budowę mostów pontonowych. W okresie do września 1939 roku piastował stanowisko dowódcy batalionu mostowego w Kazuniu.

Awansowany na podpułkownika 19 marca 1939 roku, uzyskał 8. lokatę w korpusie oficerów saperów. W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku dowodził Grupą Mostową, odpowiedzialną za budowę i utrzymanie mostów pontonowych w kluczowych rejonach Wisły, co umożliwiło wykonanie manewrów operacyjnych.

Po kampanii wrześniowej, Teodor przebył do Francji, gdzie objął dowództwo saperów 1 Dywizji Grenadierów. W okresie po upadku Francji, został internowany w obozie jenieckim w Niemczech, a po wojnie osiedlił się w Anglii. Angażował się w działalność Stowarzyszenia Polskich Saperów na Obczyźnie, gdzie rozpoczął prace nad historią polskich saperów. Zmarł 4 czerwca 1975 roku w Londynie, a jego ciało zostało pochowane na Cmentarzu Gunnersbury.

Teodor był mężem Amalii z Kulów, z którą doczekał się dwóch synów: Zbigniewa, urodzonego 14 listopada 1925 roku, oraz Bogusława, którego narodziny miały miejsce 29 kwietnia 1929 roku. Amalia (1901–1987) była siostrą pułkownika Leopolda Lis-Kuli (1896–1919).

Ordery i odznaczenia

Teodor Leon Zaniewski, będący uznanym żołnierzem, został odznaczony za swoje zasługi w sposób, który podkreśla jego odwagę i zaangażowanie w służbie dla kraju.

• Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 8186,
• Krzyż Walecznych – odznaczenie, które uzyskał czterokrotnie,
• Złoty Krzyż Zasługi,
• Srebrny Krzyż Zasługi – przyznany 30 grudnia 1924 roku „za ofiarne zasługi, położone przy akcji ratunkowej w czasie powodzi wiosennej w 1924 roku”,
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
• Medal Zwycięstwa.

Opinie

Wielu ocenia Teodora Leona Zaniewskiego jako oficerka o nieprzeciętnych cechach osobowościowych. Jego pracowitość oraz odpowiedzialność były dostrzegane i doceniane przez otoczenie.

Jako dobry organizator potrafił z łatwością kierować zespołami, a jego inteligencja przyczyniła się do efektywnego podejmowania decyzji.

Jednak to wyjątkowa umiejętność zarządzania ludźmi stanowiła kluczowy aspekt jego charakterystyki, co wyróżniało go w służbie.

---

Oceń: Teodor Leon Zaniewski

---