Władysław Dąbrowski (1891–1927)

---

Życiorys

Władysław Dąbrowski przyszedł na świat 19 kwietnia 1892 roku w Suwałkach, które wówczas pełniły rolę stolicy guberni suwalskiej. Urodził się w rodzinie Adolfa Dąbrowskiego, rosyjskiego generała majora kawalerii, oraz Leontyny z Kozłowskich. Był młodszym bratem Jerzego Dąbrowskiego.

W swojej edukacji rozpoczął naukę w Korpusie Kadetów w Petersburgu, a następnie kontynuował naukę w kawaleryjskiej szkole w Jelizawetgradzie, którą ukończył 6 lipca 1911 roku, osiągając stopień korneta i zostając przydzielonym do 2 Kurlandzkiego pułku lejb-ułańskiego.

W czasie I wojny światowej W. Dąbrowski rozpoczął służbę jako porucznik lejb ułanów. Po pewnym czasie i za jego zgodą nastąpiło przeniesienie do piechoty, gdzie dowodził kompanią i batalionem 10 pułku strzelców turkiestańskich. Później jako dowódca oddziału motocykli przy 2 Dywizji Kawalerii awansował kolejno do stopni: porucznika (10 września 1914), sztabsrotmistrza (4 lutego 1916) oraz rotmistrza (10 października 1917).

25 listopada 1917 roku opuścił szeregi armii rosyjskiej i na czele 85 kawalerzystów Polaków przybył do 1 Korpusu Polskiego pod dowództwem generała Józefa Dowbora-Muśnickiego. Tam zajął się formowaniem 3 pułku ułanów. 14 lutego 1918 roku Dąbrowski objął dowództwo 5 szwadronu tego pułku i brał udział we wszystkich walkach z bolszewikami aż do 24 czerwca 1918 roku.

Po demobilizacji w 1918 roku udał się do majątku Podolszczyzna w powiecie dziśnieńskim, gdzie również samodzielnie zajął się obroną regionu. Dąbrowski aktywnie stawiał czoła bolszewikom, skutecznie broniąc powiatu przed rabunkami. 25 listopada 1918 roku zgłosił się wraz z bratem Jerzym Dąbrowskim do dowódcy Samoobron Kresowych, Władysława Wejtko. Otrzymał wtedy nominację na dowódcę konnego oddziału Samoobrony Ziemi Wileńskiej.

30 listopada 1918 roku stanął na czele formującego się szwadronu, a 25 grudnia objął dowództwo Pułku Ułanów Wileńskich. W czasie walk wyzwoleńczych w Wilnie, Dąbrowski zajął się dowodzeniem wszystkimi oddziałami walczącymi w tym mieście, a następnie otrzymał nominację od generała Wejtki, dowodząc siłami, które zdobyły tzw. „Wronie Gniazdo”. Dąbrowski był również dowódcą wschodniego odcinka frontu i w pierwszych dniach stycznia 1919 roku, jako garnizonowy dowódca, stawiał opór bolszewikom.

6 stycznia 1919 roku, po wycofaniu polskich oddziałów, rotmistrz Dąbrowski sprzeciwił się złożeniu broni Niemcom. W towarzystwie dwóch szwadronów jazdy, pod dowództwem swojego brata, oraz batalionu strzelców, rozpoczął znany marsz do Brześcia. Tam 13 lutego 1919 roku połączył siły z regularnymi wojskami polskimi. Po drodze stoczył walki z bolszewikami i zdobył kilka miejsc, wzbudzając postrach wśród przeciwników.

Marszałek Józef Piłsudski w komentarzach dotyczących wyprawy wileńskiej podkreślał, że umiejętności Dąbrowskiego do walki z bolszewikami skłoniły go do podjęcia działań na rzecz oswobodzenia kresów. Za swoje działania otrzymał pochwałę w rozkazie Naczelnego Wodza.

Oddział dowodzony przez W. Dąbrowskiego został przydzielony do grupy wojsk gen. Antoniego Listowskiego i przekształcony w grupę operacyjną. 22 lutego 1919 roku, z datą starszeństwa 7 listopada 1918 roku, Dąbrowski został mianowany majorem, a jego dowództwo obejmowało grupę zaangażowaną w zdobycie Bytenia, Janowa, Pińska oraz Baranowicz.

Latem 1919 roku, w ramach reorganizacji w Lidzie, oddział majora Dąbrowskiego stał się jednostką regularną. 13 pułk ułanów został sformowany z kawalerii, a z piechoty – Lidzki pułk strzelców, który później został przekształcony w 76 pułk piechoty. W dniach 19 czerwca 1919 roku Dąbrowski objął dowództwo wspomnianego 13 pułku ułanów.

Na czele tego pułku, a później 211 pułku ułanów, brał udział w kampanii przeciwko bolszewikom, stoczywszy walki pod Mołodecznem, Radoszkiewiczami, Kakowem oraz Mińskiem. W październiku 1920 roku przeszło do Litwy Środkowej i walczył z Litwinami pod Rykontami oraz Rudziszkami, a z dniem 25 października 1921 roku został zdemobilizowany.

13 grudnia 1921 roku, Dąbrowski został powołany do służby czynnej jako dowódca 34 batalionu celnego. Od 27 września 1922 roku sprawował funkcję komendanta 34 baonu Straży Granicznej, a 20 lipca 1923 roku został komendantem 31 baonu Straży Granicznej. 25 października 1923 roku powrócił do służby czynnej w 27 pułku ułanów, gdzie objął stanowisko dowódcy szwadronu zapasowego.

8 stycznia 1924 roku zatwierdzono jego stopień majora, z datą starszeństwa na 1 czerwca 1919 r. Z przydziałem w rezerwie do 23 pułku ułanów w Wilnie. W dniu 27 października 1925 roku przeniesiono go do 6 pułku strzelców konnych w Żółkwi, gdzie pełnił rolę dowódcy szwadronu zapasowego. 31 maja 1926 roku został zwolniony z czynnej służby, a zmarł 21 października 1927 roku. Spoczywa na cmentarzu żołnierskim na terenie majątku Podolszczyzna, blisko Hermanowicz, gdzie była jego siostra Maria Szyryn.

Ordery i odznaczenia

W dziejach wojskowości Władysław Dąbrowski, zmarły w 1927 roku, zostawił po sobie liczne odznaczenia i wyróżnienia, które świadczą o jego zasługach oraz odwadze na polu walki.

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 5378 – przyznany 25 kwietnia 1922,
• Krzyż Walecznych – odznaczenie to otrzymał aż czterokrotnie,
• Krzyż Zasługi Wojsk Litwy Środkowej – nadany 3 marca 1926.

---

Oceń: Władysław Dąbrowski (1891–1927)

---