Jerzy Janusz Staniszewski, urodzony 16 kwietnia 1896 roku w Suwałkach, był nie tylko podpułkownikiem kawalerii Wojska Polskiego, ale również znaczącym działaczem niepodległościowym.
Jego życie zakończyło się w tragicznych okolicznościach w dniach 9-11 kwietnia 1940 roku w Katyniu, co pozostawiło trwały ślad w historii Polski.
Życiorys
Jerzy Staniszewski przyszedł na świat 16 kwietnia 1896 roku w Suwałkach, które w tamtych czasach były stolicą guberni suwalskiej. Należał do rodziny Władysława i Marii z Romanów. Po ukończeniu szkoły handlowej w rodzinnym mieście, rozpoczął studia na Uniwersytecie w Piotrogrodzie.
W czasie I wojny światowej brał aktywny udział w działaniach wojennych, służąc w I Korpusie Polskim w Rosji. W okresie konfliktu z bolszewikami w 1920 roku walczył w szeregach 10. pułku ułanów, co miało istotne znaczenie dla jego kariery wojskowej.
Po zakończeniu wojny, postanowił pozostać w armii, przyjmując stanowisko oficera zawodowego. Kontynuował swoją służbę w 10. pułku ułanów z siedzibą w Białymstoku. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu porucznika, z datą starszeństwa od 1 czerwca 1919 roku, uzyskując 60. lokatę w korpusie oficerów jazdy (później kawalerii). 31 marca 1924 roku prezydent RP awansował go na stopień rotmistrza, z datą starszeństwa od 1 lipca 1923 roku oraz 47. lokatą w tym samym korpusie, po czym został przeniesiony do 9. pułku strzelców konnych w Grajewie.
W 2 grudnia 1930 roku otrzymał awans na majora ze starszeństwem od 1 stycznia 1931 roku, zdobywając 25. lokatę w korpusie oficerów kawalerii. W marcu 1931 roku objął stanowisko kwatermistrza pułku. Po 1935 roku został przeniesiony do 8. pułku strzelców konnych w Chełmnie, gdzie pełnił funkcję I zastępcy dowódcy pułku. Na stopień podpułkownika awansował 19 marca 1939 roku, uzyskując 8. lokatę w korpusie oficerów kawalerii.
W trakcie kampanii wrześniowej, która miała miejsce w 1939 roku, Jerzy Staniszewski dowodził Oddziałem Wydzielonym „Kościerzyna”. 3 września zrzekł się dowództwa, udał się na wschodni brzeg Wisły i 9 września dołączył do resztek Pomorskiej Brygady Kawalerii w rejonie Torunia. Po wycofaniu się, dostał się do niewoli sowieckiej, co zmieniło bieg jego dalszego życia. 28 października 1939 roku trafił do Obozu NKWD w Putywlu, a w listopadzie tego samego roku został przeniesiony do Obozu NKWD w Kozielsku. Między 7 a 9 kwietnia 1940 roku został przekazany do dyspozycji naczelnika Zarządu NKWD Obwodu Smoleńskiego, gdzie między 9 a 11 kwietnia 1940 roku doszło do jego tragicznej śmierci w Katyniu, gdzie również został pochowany.
Od 28 lipca 2000 roku jego szczątki spoczywają na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu. 5 października 2007 roku minister obrony narodowej, Aleksander Szczygło, pośmiertnie mianował go na stopień pułkownika. Zostało to ogłoszone 9 listopada 2007 roku podczas uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” w Warszawie.
Ordery i odznaczenia
Jerzy Staniszewski został uhonorowany wieloma prestiżowymi odznaczeniami, które świadczą o jego znaczących osiągnięciach i oddaniu. Wśród nich wyróżniają się:
- Krzyż Walecznych, zdobyty trzykrotnie,
- Medal Niepodległości, przyznany 23 grudnia 1933 roku „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”,
- Srebrny Krzyż Zasługi.
Przypisy
- „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 09.01.2024 r.]
- a b c d Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 528.
- Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 05.10.2007 r. w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie.
- Rocznik oficerów kawalerii 1930 ↓, s. 49, 79.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 26.03.1931 r., s. 94.
- Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 146, 663.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 03.12.1930 r., s. 330.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 02.04.1924 r., s. 174.
- Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 325, 347.
- Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 604.
- Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 594.
- Spis oficerów 1921 ↓, s. 253.
- Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 682.
- Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 619.
- Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 167.
- Ciechanowski 1983 ↓, s. 20, 47, 63, 86, 124, 148.
- Ciechanowski 1983 ↓, s. 223–225.
- Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 715.
- a b c Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 129.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 19.03.1934 r., s. 113.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Lucjan Małachowski | Teodor Leon Zaniewski | Władysław Dąbrowski (1891–1927) | Zdzisław Maszewski | Ryszard Parafianowicz | Jerzy Dąbrowski (podpułkownik) | Telesfor Mickiewicz | Michał Milewski | Leon Koc | Rudolf Dzipanow | Kazimierz Bartnik | Wacław Jagas | Zygmunt Rylski | Zygmunt Szafranowski | Marian Sobolewski (generał) | Bogusław Kunc | Stefan Żochowski | Jerzy Gruszka | Edmund Kessler | Stanisław Bieńkowski (oficer)Oceń: Jerzy Staniszewski