W sercu Suwałk, na niewielkiej przestrzeni zlokalizowanej tuż przed siedzibą Muzeum Okręgowego, znajduje się pomnik poświęcony prof. Knutowi Olofowi Falkowi oraz Szwedzkiej Ekspedycji Jaćwieskiej. Jego obecność na tym placu symbolizuje bogate dziedzictwo naukowe oraz historyczne związane z tą ważną wyprawą.
Pomnik, usytuowany w przyjemnym otoczeniu, wyróżnia się niskim cokołem, który stanowi solidną podstawę dla głazu narzutowego. Na tym niepozornym kamieniu zostały umieszczone starannie wyryte napisy, które mają na celu upamiętnienie wysiłków prof. Falka i jego wkładu w badania nad Jaćwieżą.
Opis pomnika
Pomnik, który zasługuje na szczególną uwagę, został usytuowany przy ulicy Kościuszki, na terenie placu przed gmachami dawnej Resursy Obywatelskiej, obecnie znany jako Muzeum Okręgowe w Suwałkach. Jest to granitowy głaz narzutowy, który swoim kształtem przypomina nieregularną kulę; jego wysokość wynosi około 127 cm, natomiast obwód w najszerszym miejscu to około 395 cm. Całość opiera się na niewielkiej, niskiej podstawie, której wysokość dochodzi do 12,5 cm.
Na powierzchni głazu znajdują się stylizowane napisy, które przywodzą na myśl staroskandynawskie runy, co nadaje pomnikowi wyjątkowego charakteru. Jego wygląd nawiązuje do klasycznej skandynawskiej steli nagrobnej, co jest silnym odniesieniem do kultury tego regionu.
Inicjatorem powstania tego wyjątkowego obiektu było Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie, wspomagane przez suwalskie Muzeum Okręgowe. Wykonaniem pomnika zajął się Rafał Strumiłło, a nad jego transportem i montażem czuwał Jan Góral. Warto zaznaczyć, że część prac związanych z powstaniem tego pomnika została wykonana społecznie, co odzwierciedla zaangażowanie lokalnej społeczności.
Obiekt jest obecnie pod opieką Muzeum Okręgowego w Suwałkach, które dba o jego należyty stan i upamiętnienie historycznych wydarzeń oraz postaci.
O uroczystym odsłonięciu pomnika
Pomnik, który jest hołdem dla pamięci profesora Knuta Olofa Falka oraz Szwedzkiej Ekspedycji Jaćwieskiej, został uroczyście odsłonięty 2 września 1992 roku. W tej wyjątkowej ceremonii uczestniczyli przedstawiciele władz miejskich i wojewódzkich z Suwałk, a także bliscy profesora. Obecna była żona profesora, Dagmar Falk, która towarzyszyła jej rodzina – córka, syn oraz wnuki.
Ambasada Szwecji była reprezentowana przez żonę ambasadora Królestwa Szwecji w Warszawie oraz radcę ambasady, Mats Staffansson. W momencie odsłonięcia pomnika, wstęgę o barwach narodowych Polski i Szwecji symbolicznie przecięli: Zbigniew Filipkowski (senator Rzeczypospolitej Polskiej), Leszek Poźniak (prezydent Suwałk) oraz wspomniana pani ambasadorowa, która reprezentowała Królestwo Szwecji. Mimo deszczowej aury, zgromadzeni suwalczanie oraz przybyli goście nie zniechęcili się i wzięli udział w uroczystości.
W trakcie ceremonii goście mieli okazję zwiedzić wystawę poświęconą pamięci profesora Falka. Ekspozycja ta zawierała cenne pamiątki oraz wydawnictwa, które dokumentują życie oraz osiągnięcia naukowe profesora. Te zbiory pozostaną na zawsze w Muzeum Okręgowym w Suwałkach jako ważny element regionalnej historii. Uczestnicy uroczystości wysłuchali także wypowiedzi dr. Jana Jaskanisa, dyrektora Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie, który podzielił się refleksjami i wspomnieniami na temat dorobku profesora. Oprócz niego swoje myśli przekazała również pani Dagmar Falk, co dodało całości wydarzenia osobistego oraz wyjątkowego charakteru.
Przypisy
- Karta obiektów pamięci w Suwałkach - część 3, https://um.suwalki.pl/mieszkaniec/pomniki,4141/karta-obiektow-pamieci-w-suwalkach-czesc-3,2574427 [dostęp 17.09.2024 r.]
- Szwedzka Ekspedycja Jaćwieska kierowana była przez profesora Knuta Olofa Falka, znawcę języków słowiańskich i bałtyckich, kierownika Instytutu Slawistycznego na Uniwersytecie w Lund w Szwecji. Działała w ramach Kompleksowej Ekspedycji Jaćwieskiej. Informacja za: Maślińska Agnieszka, https://www.facebook.com/p/Kompleksowa-Ekspedycja-Ja%C4%87wieska-Historia-i-dziedzictwo-100067477994617/?paipv=0&eav=AfbfOrsfPMF-ybPiGao49DhL1cy7C5r-VOUxszmAYazAMM8z2iJtw4lppJKrNlfZTgg&_rdr, [dostęp 24.09.2024 r.]
- Rafał Strumiłło – ur. się w 1952 r. w Łodzi. Jest absolwentem Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Obecnie mieszka w Maćkowej Rudzie na Suwalszczyźnie. Tworzy grafiki, rysunki, jubilerstwo, rzeźbę, rusznikarstwo historyczne, kowalstwo oraz architekturę wnętrz.
- (zf), Wokół nowego pomnika, „Tygodnik Suwalski” 1992, nr 39, s. 4
Pozostałe obiekty w kategorii "Pomniki":
Pomnik pamiątkowy przy Ośrodku Sportu i Rekreacji w Suwałkach | Pomnik Straceń w Suwałkach | Serce w granicie – kamień narzutowy upamiętniający 13. Finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy w Suwałkach | Pomnik Bohaterom Września 1939 | Tablica pamiątkowa poświęcona oddziałom Garnizonu Suwałki z lat 1919-1939 | Ławeczka Marii Konopnickiej w Suwałkach | Pomnik Jana Pawła II w SuwałkachOceń: Pomnik poświęcony pamięci prof. Knuta Olofa Falka i Szwedzkiej Ekspedycji Jaćwieskiej